Bilime Göre Kişilik Özelliklerimiz Müzik Dinleme Şeklimize Yansıyor Olabilir! (İyi de Nasıl?)
Akademisyenler tarafından yapılan “Personality and music: Can traits explain how people use music in everyday life?” (Kişilik ve müzik: Kişilerin özellikleri insanların günlük yaşamda müziği nasıl kullandığını açıklayabilir mi?) isimli bilimsel bir çalışma müzik dinleme tercihlerimiz ile ilgili önemli bulgulara ulaştı.
Bireysel farklılıkların ile müziğin günlük hayattaki kullanım biçimlerini etkilediği hipotezinden yola çıkan bu araştırmada, kişilik özelliklerinin ve bilişsel yeteneklerin müziği deneyimleme şeklimiz üzerindeki etkisi tespit edilmeye çalışılıyor.
Metodolojiyi inceleyelim. Araştırmaya İngiltere ve Amerika’daki üniversitelerden toplam 341 öğrenci katılıyor.
241 kadın ve 100 erkekten oluşan katılımcıların yaşlarıysa 17 ile 41 arasında değişiyor ve katılımcıların çeşitli milletlerden ve fakültelerden olduğu belirtiliyor.
Bireylerin günlük yaşamda müziği nasıl ve neden kullandıklarını incelemeyen bu araştırmada, kişilik özellikleri ve bilişsel yeteneklerin müzik deneyimleme şeklimiz üzerinde etkisi olup olmadığı araştırılmak üzere çeşitli değişkenler ele alınıyor.
Bu doğrultuda, müziğin kullanım türü (duygusal kullanım, bilişsel kullanım ve arka plan kullanımı), beş büyük kişilik özelliği (dışadönüklük, uyumluluk, sorumluluk, nevrotiklik ve deneyime açıklık), IQ ve Tipik Entelektüel Katılım (TIE) değişkenleri ele alınıyor.
Bulgular, nevrotik kişilerin müziği bir duygusal düzenleme aracı olarak kullandığını gösteriyor!
Yüksek nevrotiklik puanlarına sahip bireylerin, müzik aracılığıyla duygusal hallerini değiştirme veya pekiştirme eğiliminde olduğunu ve bu sebeple müziği daha çok duygusal düzenleme amacıyla kullandığını işaret ediyor.
Örneğin, bu kişiler sonuçlara göre kendilerini mutsuz hissettiklerinde hüzünlü müzikler, mutlu hissettiklerinde ise neşeli müzikler dinleyebilirler.
Deneyime açık kişilerinse müziği daha çok bilişsel ve entelektüel bir deneyim olarak kullandığı sonucuna ulaşılıyor.
Buna ek olarak tipik entelektüel katılım (TIE) puanı ve IQ puanı yüksek olan bireylerin, müziği entelektüel bir şekilde değerlendirme eğiliminde olduğu belirtiliyor.
Araştırmacılar müziğin entelektüel bir deneyim olarak kullanılması durumunu, bireylerin müziğin yapısını analiz etmekten ve müzikal kompozisyonların karmaşıklığından zevk alması olarak açıklıyor.
Özetle, kişilik özellikleri ve bilişsel yeteneklerin, bireylerin müziği nasıl ve neden kullandıklarını anlamada kritik bir rol oynadığını gösteriyor.
Yani bu araştırma, kişilik özellikleri ve bilişsel yeteneklerin müzik kullanımı üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ve bireylerin müziği farklı şekillerde kullanma eğilimlerinin bu özelliklere göre değişiklik gösterdiğini ortaya çıkarıyor.
Tabii her bilimsel araştırmada olduğu gibi bu araştırmada da bazı kısıtlar olabileceğini ve her araştırmanın kendi örneklemi kapsamında genelleştirilebileceğini hatırlatarak içeriğimizi noktalayalım.
